Het familiegroepsplan gaat ervan uit dat gezinnen samen met hun netwerk in staat zijn te komen tot goede plannen. Hulpverleners die dat respecteren, voorkomen dat zij regie overnemen. Zij gaan uit van de eigen kracht van gezinnen en durven daarop aan te sluiten.

Het familiegroepsplan als kapstok voor transformatie

Het jaar van de transitie is voorbij. Is nu het jaar van de transformatie aangebroken? En hoe ziet die transformatie er dan uit? Een familiegroepsplan kan de kapstok zijn!

Veel sociale wijkteams werken vanuit zelforganisatie of zelfsturing. Wanneer heldere doelstellingen ontbreken, functioneren deze teams zelden. Deze doelstellingen dienen aan te sluiten bij de intrinsieke motivatie van de hulpverlener en bij het vormgeven van de transformatie. Een voorbeeld van een goede doelstelling kan zijn: ‘Wij werken vanuit het familiegroepsplan’.

In het familiegroepsplan komen de opgaven van de transformatie en de drive van hulpverleners om het goede te doen bij elkaar. Er kan invulling worden gegeven aan een 1-gezin-1-plan, zorg dichtbij, maatwerk en het versterken en herstel van eigen kracht van gezinnen.

Familiegroepsplan?
Er bestaan veel ideeën bij wat een familiegroepsplan zou zijn. Het familiegroepsplan is in de Jeugdwet gedefinieerd als hulpverleningsplan of plan van aanpak opgesteld door de ouders, samen met bloedverwanten, aanverwanten of anderen die tot de sociale omgeving van de jeugdige behoren. Een plan dus van de ouders zelf dat in de plaats treedt van een hulpverleningsplan (vrijwillige jeugdhulp) of plan van aanpak (gedwongen jeugdhulp).

Transformatiedoelstellingen en familiegroepsplannen
Eén gezin, één plan
Een familiegroepsplan is een goede basis voor één gezin, één plan. De praktijk laat zien dat een plan gemaakt door een gezin met het netwerk afspraken over verschillende problemen bevat. Zo is er vaak ook aandacht voor broertjes en zusjes of het werk van vader. Andersom hoeft dat lang niet altijd zo te zijn. Hulpverleners die onderling afspraken maken over de hulp betrekken daar slechts zelden alle kennis en informatie van het gezin en de mensen rond het gezin bij.

Zorg dichtbij
Het plan dat wordt gemaakt zal aansluiten bij de leefwereld van betrokken mensen. Het is hun plan met hun oplossingen. Die zijn vaak dichtbij – aanbod van bekenden -, niet problematiserend – wat lukt wel? -, soms verrassend eenvoudig en met gerichte vragen aan hulpverleners. Het plan dat ontstaat, vraagt maatwerk van de hulpverlening, maar laat het bieden van maatwerk nou ook een doelstelling zijn van veel gemeenten.

Versterken en herstel van eigen kracht bij de gezinnen
Het familiegroepsplan gaat ervan uit dat gezinnen samen met hun netwerk in staat zijn te komen tot goede plannen. Hulpverleners die dat respecteren, voorkomen dat zij regie overnemen. Zij gaan uit van de eigen kracht van gezinnen en durven daarop aan te sluiten. Oplossingsgericht werken, ‘Leading from one step behind’, is een houding die helpt om de krachten die families hebben te versterken, maar is nutteloos als je de plannen van gezinnen niet serieus neemt.

Wat levert een familiegroepsplan nog meer op?
Het belangrijkste is dat de mensen die het aangaat, zich meer betrokken en verantwoordelijk voelen voor het plan en de eventuele hulpverlening die daarbij nodig is.

Daarnaast levert het werken met familiegroepsplannen ook de professional veel op:

  • Je gaat zorgen in begrijpelijke en concrete taal verwoorden.
  • Je bent gelijkwaardig in gesprek.
  • Je ervaart hoe het is om te faciliteren i.p.v. op te lossen.
  • Je merkt lichtheid door de regie bij de betrokken mensen te laten.
  • Je werkt met creatieve oplossingen die je zelf niet had kunnen bedenken.
  • Je voelt dat de verantwoordelijkheid – en de zorg voor veiligheid – ligt waar die hoort; bij de mensen zelf.

Klaar voor transformatie
Het familiegroepsplan is voor iedereen een kans. Een kans voor gezinnen om regie te blijven ervaren, een kans om de transformatiedoelen te bereiken, en de kans voor professionals in de wijkteams om een volgende stap te zetten. Een stap die uitdagend is en veel oplevert. Blijf niet aan de zijlijn staan en kijk mee naar de toekomst. Zo komt transformatie dichterbij.
Wilt u samen nadenken over hoe een familiegroepsplan ook uw kapstok voor de transformatie kan zijn? Aarzel niet om contact op te nemen met de Eigen Kracht Centrale, Joost Witlox 06 – 14 26 69 09.