Eigen Kracht werkt ook bij Autisme

Hoge tevredenheid onder deelnemers en professionals
Het lectoraat Levensloopbegeleiding bij Autisme van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) heeft in 2013 en 2014 onderzoek gedaan naar Eigen Kracht in de autismehulpverlening in Overijssel. Conclusie van het onderzoek: Een ruime meerderheid (71 procent) geeft aan dat door een Eigen Kracht-conferentie de situatie voor degene met een stoornis uit het autistisch spectrum (ASS) is verbeterd. Het zijn overigens niet alleen de mensen met ASS die dit aangegeven, maar ook hun naasten en professionals. Volgens professionals ontbreekt het nog wel aan de structurele investering van zorgorganisaties om volgens de visie van Eigen Kracht te werken. Zo zijn zorgorganisaties nog erg aanbodgericht, moeten er targets gehaald worden, zitten regels in de weg of heeft Eigen Kracht nog te weinig prioriteit.

In het onderzoeksrapport Autisme & Eigen Kracht staan de onderzoeksresultaten uitgebreid beschreven. Een korte samenvatting van de resultaten is terug te vinden in een informatiefolder.

Opzet onderzoek
In januari 2012 ging in Overijssel het project Autisme & Eigen Kracht (AEK) van start met als doel het ‘ruimte geven aan Eigen Kracht’ bij mensen met een autisme spectrum stoornis (ASS) en hun netwerk. Een hulpmiddel hierbij is een Eigen Kracht conferentie (EK-c). Het lectoraat Levensloopbegeleiding bij Autisme van de HAN heeft Eigen Kracht in de autismehulpverlening in Overijssel in twee deelonderzoeken onder de loep genomen. Ten eerste is door middel van een tevredenheidsonderzoek onderzocht hoe mensen met autisme en hun naasten EK-c’s hebben ervaren en of de tevredenheid over de EK-c’s verschilde van een referentiegroep. Hierbij werd speciaal gekeken naar aandachtsgebieden waar men rekening mee moet houden bij het uitvoeren van EK-c’s bij mensen met autisme. Ten tweede is er door middel van focusgroepen met professionals in kaart gebracht wat er op gebied van Eigen Kracht reeds bereikt is binnen de autismehulpverlening en wat er nog nodig is om de kanteling in denken en doen verder door te kunnen zetten.

Eigen Kracht verbetert de situatie van mensen met autistische stoornis
Uit het tevredenheidsonderzoek (N=113) blijkt dat er geen significante verschillen zijn in tevredenheid over de EK-c tussen mensen met ASS en de referentiegroep. Ook niet over het gemaakte plan. Net als de referentiegroep geeft het merendeel (71,4%) van de respondenten aan dat hun situatie verbeterd is. De respondenten uit de focusgroepen (N=16) zijn positief over het werken vanuit Eigen Kracht, waarbij het draagvlak groter lijkt te zijn voor de Eigen Kracht visie in het algemeen dan voor de EK-c als besluitvormingsmodel. Professionals melden veelal andere kringgesprekken toe te passen waarin het netwerk wordt betrokken om problemen op te lossen. Het is hierbij de vraag in hoeverre de regie bij de cliënt en zijn netwerk wordt gelaten. Zij geven ook aan dat zij nog de balans zoeken tussen loslaten en ondersteunen. Het groeien in de nieuwe rol als hulpverlener wordt bemoeilijkt door een aantal praktische belemmeringen, zoals cliënten en hun netwerk die gewend zijn aan reguliere hulpverlening en het tekort aan ondersteuning en aansluiting vanuit de organisatie.

Conclusie onderzoek 
De conclusie is dat het hebben van ASS geen belemmering blijkt te zijn voor het organiseren van een EK-c. Wel vraagt het een aantal aandachtspunten met name in de voorbereiding op de EK-c. De eerste stappen richting werken vanuit de Eigen Kracht binnen de autismehulpverlening zijn gezet. Professionals komen in de uitvoering nog wel op obstakels tegen bij collega’s, cliënten en hun netwerk en organisaties. Een structurele investering van zorgorganisatie is nodig om deze hindernissen te verminderen.

Overige informatie
Het Autisme Kennisnetwerk Overijssel is een samenwerking tussen ervaringsdeskundigen en professionals, werkzaam bij ruim twintig organisaties in de autismehulpverlening in Overijssel. Met subsidie van de provincie Overijssel voerden zij in 2012, 2013 en 2014 het project Autisme & Eigen Kracht (AEK) uit