Van preek naar gesprek

“Door anders om te gaan met situaties, is er iets verandert dat verder gaat dan alleen het oplossen van die situaties,” vertelt een collega over een middelbare school. “Als je op een school komt, dan zijn er allerlei zaken die de schoolleiding, medewerkers en leerlingen graag anders zouden willen zien. Ik herken dat en zou het liefst aan de slag gaan met alle onderdelen van een school. Maar in overleg met deze school zijn we begonnen met zaken waar leerlingen en docenten het meest last van hadden. Er werden regelmatig leerlingen de klas uit gestuurd. Dat gebeurde vooral bij bepaalde docenten en bepaalde leerlingen. Ze gaven aan hier geen goede oplossing voor te hebben waardoor de situatie voortduurde.”

Patroon doorbreken
Als een leerling zich misdroeg in de klas, dan werd deze eruit gestuurd en moest zich melden bij een bepaalde docent. Daar kreeg de leerling een preek en vervolgens een straf. Er gebeurde verder niets met ‘het incident’, daar werd niet over gesproken. In een gesprek met de docenten gaven zij aan het anders te willen. “Het straffen schiet zijn doel voorbij,” zei een van hen. Mijn collega vroeg: “Wat is wel de manier waarop jullie dit willen?” De docenten vertelden dat ze het patroon wilden doorbreken en een verandering in gedrag wilden. Ze besloten om voortaan leerlingen die zich misdragen een kaartje te geven waarop ‘herstelgerichte vragen’ staan. Vragen zoals ‘wat is er gebeurd? en ‘waar dacht je aan toen het gebeurde?’. Soms verzoeken ze leerlingen de klas uit te gaan en over de vragen na te denken, soms kunnen ze blijven.

Begrip
In alle gevallen gaan de docenten na de les met de leerling in gesprek, waarbij ze de herstelgerichte vragen gebruiken. Meestal is dat een kort moment van reflectie en zijn ze er snel uit. Soms is het ingewikkeld. Dan bedenken ze samen wat er nodig is. Bijvoorbeeld een gesprek met elkaar op een ander moment. Of het groter maken van de kring met andere leerlingen, docenten of ouders. Doordat er tijd wordt genomen voor een gesprek waarbij beide kanten luisteren, merken docenten dat gedrag verandert. “Ook bij mij,” vertelt een docent. “Ik word geconfronteerd met mijn eigen gedrag en moet nadenken over mijn besluit om iemand weg te sturen. Het helpt om daarover in gesprek te gaan. Het kweekt wederzijds begrip.”

tekst: Hedda van Lieshout

Regelmatig een inspirerend voorbeeld van Eigen Kracht in uw mailbox? Abonneer u op onze nieuwsbrief, hieronder kunt u zich aanmelden.