De wijsheid van de eigen kring

23 juni 2011

Deze blog is in 2011 geschreven door Rob van Pagée, oud-bestuurder van stichting Eigen Kracht centrale. Nog steeds is hij betrokken bij de stichting, waar hij zich in zet voor internationale ontwikkelingen.

Uiteindelijk zwaait de poort open. Al dan niet met voorwaarden weer vrij. Eindelijk. Maar wat dan? De meeste mensen gaan terug naar waar zij vandaan komen. Urgent is dan een dak, werk en overbruggingsgeld. Bij welk loket kun je dat krijgen? Hoe integreren ex-gedetineerden eigenlijk in de samenleving? Moderne inzichten laten zien dat het verstandig is om hun dan eerst naar hun eigen kapitaal te vragen: “Wat is jouw vermogen? Hoeveel PK’s heeft je motor?”

Het gaat dan om het sociaal vermogen dat elk mens heeft: familie, vrienden, sociaal netwerk. ‘Eigen mensen’ die iets met hen hebben of om hen geven; soms tegen wil en dank. Hoewel bijna iedereen zo’n kring heeft, kan die door omstandigheden behoorlijk in het ongerede zijn geraakt en staat meestal niet aan de poort te popelen. Die groep kan echter wel weer hersteld worden en geactiveerd. Maak de kring groter is dan het adagium: ‘wie kunnen we nog meer uitnodigen?’ Die kring krijgt de vraag voorgelegd om samen een plan te maken voor een goede terugkeer in de samenleving. Vraag niet aan mensen wat zij nodig hebben, want dan komt er een verlanglijst(je). Vraag hun om een plan. Dan komen er bijna altijd bronnen mee uit de kring, soms ook huisvesting. Kortom, netwerken natuurlijk.

Actieve betrokkenheid van de familie en vriendengroep is essentieel voor een goed resultaat en zij zijn vrijwel altijd de beste groep om oplossingen te vinden. De vraag is allang niet meer interessant of mensen komen als ze uitgenodigd worden, of ze een plan maken en of die plannen werken. Dat is met tientallen onderzoeken al in positieve zin aangetoond.

In Nederland wordt hiervoor gebruik gemaakt van de Eigen Kracht-conferentie. Dit jaar (2011) passeren we de grens van de vijfduizendste Eigen Kracht-conferentie in Nederland. Plannen maken met de ‘eigen kring’ kan in de ouderenzorg, in de jeugdzorg, bij geweld achter de voordeur, in buurten bij overlast, als er gezondheidsproblemen zijn, bij dreigende woninguitzetting door huurschulden. Het gaat niet om het probleem waarvoor een plan moet komen, het gaat erom de groep van eigen mensen bij elkaar te roepen om dat plan te maken. Die groep moet dan wel de zeggenschap krijgen en dat plan moet leidend worden.

De echte vraag is dan ook waarom deze benadering niet aan ex-gedetineerden wordt aangeboden als zij een plan nodig hebben om weer met succes terug te komen in de samenleving. Dat is voorwaar geen gemakkelijke klus en daarbij is een actief netwerk goud waard. Laten we het gezag, de invloed en de wijsheid van de eigen kring weer leidend maken bij de terugkeer in de samenleving. En oh ja, goede kans dat iemand uit de kring dan ook het onderwerp aankaart: “Hoe ga je eigenlijk die verstoorde verhoudingen weer in orde maken (of herstellen zoals het RJN graag zegt)?”

Rob van Pagée
Directeur Eigen Kracht Centrale

Deze blog verscheen in mei 2011 in een nieuwsbrief van Restorative Justice Nederland