Juist bij ingrijpen

7 april 2014

Deze blog is geschreven door Fiet van Beek, oud-bestuurder van de Eigen Kracht Centrale

Het is goed nieuws dat steeds meer hulpverleners de samenwerking zoeken met familie en netwerk. Het komt er nog niet altijd van, maar het besef dat het nodig is om een stevige (thuis)basis te leggen onder een hulpplan is in de afgelopen jaren enorm gegroeid. Er wordt in dit opzicht ook veel verwacht van de buurtwerkers in wijkteams. Dat is een goede zaak.

Deze nieuwe werkelijkheid roept vragen op naar de inzet van Eigen Kracht-conferenties. Wat is de meerwaarde? Zijn ze nog wel nodig? Kan het buurtteam dat niet zelf? Voor mijn antwoord op deze vragen ga ik even terug naar de oorsprong van de Eigen Kracht-conferenties. Family Group Conferencing, zoals het in Nieuw-Zeeland heet, was geen nieuwe methode van professionals, geen poging om te bezuinigen, geen professionele interventie om het netwerk te betrekken, maar een burgerrecht van families om overheidsingrijpen te voorkomen en mensen zeggenschap te geven als ingrijpen dreigt.

In veel situaties kunnen hulpverleners met een familie om de tafel en is een onafhankelijke Eigen Kracht-coördinator daarvoor niet nodig. Ook als de buurtwerker uitgenodigd wordt aan de keukentafel is daar geen Eigen Kracht-conferentie voor nodig. Dat is anders als hulpverleners een ‘ongenode gast’ zijn terwijl er wel ernstige problemen zijn. Als de systeemwereld gaat interveniëren in de leefwereld van mensen, dan is de meerwaarde van een Eigen Kracht-conferentie het grootst. Dan is er namelijk een onafhankelijke derde nodig die een brug kan slaan tussen die twee werelden. Als er geen wederzijds vertrouwen meer is en ingrijpen dreigt, juist dan is het zaak een Eigen Kracht-conferentie te laten organiseren.

Waar heb ik het dan over? Als de buurtteams aan opschalen toe zijn. Als de veiligheid van kinderen in het geding is. Als iemand uit huis gezet dreigt te worden. Als er een gedwongen opname in de psychiatrie in beeld komt. Als er zinnen klinken als: “Jeugdzorg komt er niet in, want die pakken mijn kinderen af.” Of: “Die lui zijn toch niet te vertrouwen.”

Juist als er grote kwesties zijn, is het nodig dat het beste van de systeemwereld en de leefwereld bij elkaar komt. Juist dan is het de onafhankelijk Eigen Kracht-coördinator die mensen bij elkaar weet te brengen, ervoor zorgt dat kennis gedeeld wordt en een gezamenlijk gedragen plan komt dat voldoet aan veiligheidseisen.

Juist dan worden dure maatregelen voorkomen en dat scheelt tranen en euro’s. Families houden regie, kinderen blijven vaker in hun netwerk en het kost nog minder ook. Gemiddeld zo’n 17.000 euro per Eigen Kracht-conferentie; zo weten we uit onderzoek dat in de Stadsregio Amsterdam. Ook bij een gedwongen huisuitzetting is de besparing groot en kan het de samenleving tussen de 18.500 en 118.500 euro opleveren. Dan denk ik: tel uit je winst.

Fiet van Beek

bestuurder Eigen Kracht Centrale