Ons ben zûnig?

Jaarlijks kamperen drie miljoen medelanders. Waarom? Kamperen is relatief goedkoop en het geeft een gevoel van vrijheid, want als het niet bevalt pak je je boeltje op. Misschien een DNA-restant uit ons zeevarend verleden?

Nederlanders staan ook bekend als een volk dat graag zelf richting geeft aan het leven. Niet voor niets werd enige jaren geleden een reclame populair vanwege de song “15 miljoen mensen op dat….… die schrijf je niet de wetten voor, die laat je in hun waarde”. Deze nationale vrijheidsdrang staat in contrast met de wijze waarop onze zorg is georganiseerd.

In de dertig jaar dat ik werkzaam was in de (jeugd)zorg – circa 15 jaar als leidinggevende – werd er weinig gedaan met de eigen regie en oplossingskracht van cliënten. En nog steeds is het niet vanzelfsprekend om de kracht van de mensen rondom de cliënt te benutten. Door intakes, diagnostiek en andere selectieactiviteiten, wordt de cliënt als het ware onderdeel van een systeem waarin de professional in belangrijke mate bepaalt wat er gebeurt. Soms staan deze regels en procedures haaks op de doelstelling; hoe krijgen we het kind weer terug in zijn gezin en netwerk.

Neem de intramurale zorgprogramma’s. Vaak geldt dat de eerste weken van een opname er alleen een strak geregisseerd, meestal slechts telefonisch, contact met ‘thuis’ (ouders, familie en vrienden) mag zijn. Het netwerk wordt zo letterlijk buitengesloten. Hierdoor wordt het extra moeilijk om ouders en familie ‘weer’ te betrekken bij de zorg van hun kind(eren). Dat ouders en kinderen dit graag anders zien tonen cliënttevredenheidsonderzoeken aan.

Hoe anders kan het ook. Experimenten met het betrekken van het sociaal netwerk bij de behandeling en de inzet van Eigen Kracht-conferenties in de intake en tijdens de intramurale behandeling, laten dit zien. Bijvoorbeeld: minder zorgconsumptie, minder (langdurige) uithuisplaatsingen, minder weerstand van het natuurlijke netwerk tegen de hulpverlening, etc. Neveneffect is minder instroom van opgenomen kinderen en bij opname is de verblijfsduur korter. Navolging alom dus?

Helaas. Het past simpelweg níét in de strategie van veel zorgaanbieders en de beleidsregels van de zorgkantoren en zorgverzekeraars. Pieter Hilhorst schreef als columnist over de besparingen (ongeveer € 17.000 per gezin) door de inzet van Eigen Kracht-conferenties. Een Eigen Kracht-conferentie kost circa € 4000,-. Een intramurale opname gemiddeld € 80.000,-. Als er op 20 conferenties één uithuisplaatsing níét doorgaat, dan heb je al deze twintig conferenties gefinancierd. Tel uit je winst of zijn wij als zuinig volk het rekenen verleerd?

Deze blog is eind 2014 geschreven door Cor Hergaarden, directeur Bestuurder bij Stichting Jeugd Noord Veluwe. Cor heeft deze blog geschreven toen hij werkzaam was als beleidsmedewerker bij de Eigen Kracht Centrale