What’s in a name?

Onderstaande blog werd in juli 2013 geschreven door oud-bestuurder Fiet van Beek. Deze blog is nog altijd treffend actueel. Het zou vandaag geschreven kunnen zijn….. 

Wie mij een beetje kent, weet dat ik een tevreden gebruiker ben van het openbaar vervoer. Zo ook een jaar of twaalf geleden toen een trein strandde in Alphen aan de Rijn en ik onverwacht op een muurtje van de zon kon genieten. Ik had toen net kennisgemaakt met ‘Family Group Conferencing’ (FGC) en dacht na over een goed Nederlands woord voor dit gedachtegoed. Zoekend naar de essentie kwam ik op het inmiddels welbekende ‘Eigen Kracht’. Het ging immers om de kracht van de eigen kring. Eerst mensen in hun persoonlijk bestaan, de leefwereld, de kans geven een oplossing te zoeken als ingrijpen door professionele vreemden dreigt, de regie bij hen en daar de denk- en daadkracht benutten.

Inmiddels is ‘eigen kracht’ een gevleugelde term. Steeds meer mensen raken ervan overtuigd dat het een misser van de verzorgingsstaat was om de burger zo buitenspel te zetten. Het vertrouwen in de kracht van gewone mensen groeit weer, zo lijkt het. Dat mag ook wel na meer dan 8000 Eigen Kracht-conferenties en de vele burgerinitiatieven die tot duurzame oplossingen leiden. ‘Eigen Kracht’ heeft een goede naam en daar mogen we trots op zijn.

Maar… in crisistijd gebeuren er vreemde dingen. Organisaties knokken om hun subsidiecenten en beijveren zich om te vermelden dat zij bij uitstek mensen in hun eigen kracht kunnen zetten. Alsof dat mogelijk is. Te pas en te onpas lees ik over eigen kracht, vooral beleidsplannen van overheden staan er vol van. Zo langzamerhand heb ik er mijn buik van vol. Zelden gaat het om regie in de leefwereld van mensen. Het wordt meer en meer ingevuld als een plicht waaraan mensen moeten voldoen in het kader van benodigde bezuinigingen. Ik zie maar weinig overheden en organisaties ruimte maken om mensen zelf de kans te geven hun kwesties op te lossen. Nee, zij bepalen dat mensen hun verantwoordelijkheid moeten nemen.

Hoezo eigen kracht? Verplichte eigen verantwoordelijkheid is iets heel anders. Ik voorspel dat dit dan ook niet zal leiden tot de gewenste besparingen. Mensen nemen namelijk geen verantwoordelijkheid als ze de regie niet krijgen. Wie neemt zijn nichtje in huis om de overheidsfinanciën op orde te brengen? Wie gaat zijn oude buurman van maaltijden voorzien omdat de wethouder het zegt? De kwestie is niet dat er klussen gedaan moeten worden, maar dat mensen de kans moeten krijgen samen hun zaken te regelen en met elkaar na te denken over hun eigen oplossingen.

Wie naar mantelzorgers luistert, hoort maar al te vaak dat organisaties en overheden hen in de weg lopen. Dat er veel van de eigen kracht van het netwerk weglekt in de strijd om de benodigde voorzieningen te krijgen. Als ik met de kennis van vandaag weer zou stranden met de trein en na zou denken over een Nederlandse naam voor FGC, zou dat dan weer Eigen Kracht worden? Ik weet het nog zo net niet…